Zaskoczenie, niedowierzanie…, a gdy opadną emocje − świetna gra zespołowa, w której każdy, nawet najsłabszy uczeń, może pokazać swoje mocne strony. Nagle okazuje się, że nasza nauka nie poszła w las, a godziny lekcyjne poświęcone na dany dział i liczne błędy popełniane przez uczniów po drodze − zaprocentowały. Polecam mój pomysł na sprawdzenie wiadomości z zakresu pojęcia ciągu i ciągu arytmetycznego. To nieszablonowa gra dydaktyczna, która nie tylko sprawdzi poziom wiedzy uczniów ze wspomnianego wcześniej zakresu, ale także nauczy pracy w zespole, przedsiębiorczości, a ponadto sprawdzi znajomość języka angielskiego i da swoisty drogowskaz w postaci „7 lekcji życiowych Alberta Einsteina”.
POLECAMY
Temat lekcji: Gra dydaktyczna „Pociąg do ciągu”
Planowany czas lekcji: 45 minut
Literatura:
Kurczab M., Kurczab E, Świda E., Matematyka zbiór zadań do liceów i techników. Klasa 2. Zakres podstawowy. Warszawa 2015.
Cewe A., Nahorska H. (red.), Matura z matematyki od roku 2015. Zbiór zadań maturalnych – poziom podstawowy. Gdańsk 2014.
Babiański W., Chańko L., Czarnowska J., Mojsiewicz B., Wesołowska J., Teraz Matura. Matematyka – poziom podstawowy. Zbiór zadań i zestawów maturalnych. Warszawa 2018.
Babiański W., Chańko L., Czarnowska J., Janocha G., Matematyka. Podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych. Klasa 2. Zakres rozszerzony. Warszawa 2015.
Cele ogólne:
- Zastosowanie wiadomości o ciągach monotonicznych.
- Zastosowanie wiadomości o ciągu arytmetycznym.
- Zastosowanie wiadomości o sumie początkowych wyrazów ciągu arytmetycznego.
Cele operacyjne:
- Uczeń zna podstawowe pojęcia dotyczące ciągu.
- Uczeń określa monotoniczność ciągu.
- Uczeń potrafi wyznaczać wzór na n-ty wyraz ciągu arytmetycznego.
- Uczeń zna podstawowe pojęcia dotyczące ciągu arytmetycznego.
- Uczeń zna i stosuje własność ciągu arytmetycznego.
- Uczeń wie, jak obliczać sumę początkowych wyrazów ciągu.
Metody nauczania:
- Metoda problemowa.
- Gra dydaktyczna „Pociąg do ciągu”.
Załączniki:
- Załącznik nr 1: Zasady gry dydaktycznej „Pociąg do ciągu”.
- Załącznik nr 2: Karty z zadaniami dla poszczególnych grup.
| Czas | Tok lekcji | Zapis na tablicy i w zeszycie | Uwagi |
| 5 min | 1. Czynności organizacyjne |
Temat: „Pociąg do ciągu” – gra dydaktyczna |
|
| 10 min | 2.Wprowadzenie uczniów w zasady gry |
(załącznik nr 1) | (wykład) |
| 20 min | 3. „Pociąg do ciągu” – gra dydaktyczna |
Etapy zadania wyświetlane na tablicy multimedialnej. Koperty (18 szt.) z poszczególnymi etapami zadania rozdawane na stoły drużyn (załącznik nr 2) 12 kart (po 4 z każdego koloru) z fragmentami cytatu w języku angielskim |
Uczniowie są podzieleni na grupy. Zadania podane przez nauczyciela w określonej kolejności rozwiązują wspólnie. Kiedy zadanie zostanie rozwiązane i zaliczone przez nauczyciela, jedna z osób losuje kartkę z częścią hasła. Na końcu gry każda z drużyn układa hasło – cytat znanej osoby w języku angielskim – i przyczepia je na tablicy. Następnie drużyna tłumaczy cytat na język polski |
| 10 min | 4.Podsumowanie gr | 7 lekcji życiowych Alberta Einsteina |
Wyświetlenie na tablicy multimedialnej cytatów, które mieli ułożyć uczniowie. Krótka pogadanka – odniesienie 7 lekcji życiowych Alberta Einsteina do uczenia się matematyki. Omówienie wyników. Przedstawienie propozycji ocen drużynom |
Załącznik nr 1
Zasady gry dydaktycznej „Pociąg do ciągu”
Opis gry
Uczniowie zostają podzieleni w sposób losowy na trzy grupy. Każdej z drużyn przyporządkowany zostaje jeden kolor: czerwony, zielony lub niebieski. Wylosowani uczniowie siadają przy odpowiednich stolikach i otrzymują do rozwiązania zestaw czterech zadań z zagadnień dotyczących pojęcia ciągu oraz ciągu arytmetycznego. Każda drużyna otrzymuje inne zadania. Prowadzący rozdaje każdej z drużyn po jednym zadaniu. Dopiero kiedy zostanie ono rozwiązane poprawnie, drużyna otrzymuje kolejne zadanie. Po wykonaniu każdego zadania przedstawiciel drużyny losuje jedną kartkę w kolorze reprezentującym jej barwy. Na losowanych kartkach umieszczone są fragmenty cytatów znanych postaci. Po zebraniu wszystkich czterech fragmentów drużyna ma za zadanie ułożyć cytat. Utrudnieniem jest fakt, że cytaty są w języku angielskim. Po ułożeniu cytatu i przetłumaczeniu go na język polski drużyna przyczepia cytat do tablicy i podaje tłumaczenie prowadzącemu. Czas gry: 20 minut. Gra trwa do momentu rozwiązania zestawu w całości lub do momentu ukończenia czasu przeznaczonego na grę przez nauczyciela.
Zasady gry:
- W grze biorą udział wszyscy uczniowie.
- „Pociąg do ciągu” jest grą drużynową, tzn. że wspólnie pracujecie na ocenę dla całej grupy.
- Zestaw składa się z czterech zadań, jednak uczniowie nie widzą całej treści od razu. Widoczna jest tylko ta część, która jest w danej chwili rozwiązywana.
- Zakończenie danego zadania zgłaszamy przez podniesienie ręki i stanowcze „już”.
- Po zaliczeniu każdego zadania przedstawiciel drużyny losuje jedną kartkę (z fragmentem hasła w języku angielskim) w odpowiednim kolorze. Wylosowaną kartkę zanosi do swojego stolika.
- Każda drużyna ma prawo do wykorzystania trzech podpowiedzi nauczyciela prowadzącego, jedna podpowiedź kosztuje drużynę 5%.
- Po zaliczeniu wszystkich zadań drużyna układa hasło z zebranych kartek oraz tłumaczy je na język polski (można korzystać ze słowników, jeśli jest taka konieczność).
- Ułożone hasło drużyna przyczepia na swojej części tablicy.
- Wszystkie decyzje uczniowie podejmują drużynowo.
- Podczas gry uczniowie mogą korzystać z tablic maturalnych.
| Liczba zaliczonych podpunktów | Miejsca na podium | ||
| Pierwsze | Drugie | Trzecie | |
| 1 zadanie | 23% | 22% | 21% |
| 2 zadanie | 46% | 44% | 42% |
| 3 zadanie | 69% | 66% | 63% |
| 4 zadanie | 92% | 88% | 84% |
W przypadku gdy żadna z drużyn nie rozwiąże zestawu do końca, uznaje się, że wszystkie drużyny ex aequo uzyskały pierwsze miejsce i otrzymują za każdy zaliczony podpunkt 23%.
Za prawidłowe ułożenie cytatu i przetłumaczenie go na język polski każda drużyna może zyskać dodatkowe 8% (po 4% za każdą z określonych wyżej czynności).
7 życiowych lekcji od Alberta Einsteina:
- Podążaj za swoją ciekawością.
- Bądź wytrwały w tym, co robisz.
- Używaj naturalnej mocy wyobraźni.
- Popełniaj mnóstwo błędów – wyciągaj lekcje.
- Żyj tu, gdzie jesteś – w „teraz”.
- Wiedz, że wiedza bierze się z doświadczenia.
- Nie oczekuj lepszych rezultatów, jeśli wciąż robisz to samo.
Ta lekcja pokazuje, że nawet w szkole średniej, przygotowując młodzież do matury, można się dobrze bawić. Oczywiście, takie lekcje zdarzają się stosunkowo rzadko, nie da się bowiem prowadzić wszystkich zajęć w ten sposób. Niemniej jednak warto korzystać z tego typu rozwiązań, przede wszystkim dlatego, aby pokazać uczniom, że „nie taki diabeł straszny, jak go malują”. Taka lekcja ma też ważny aspekt psychologiczny. Pokazuje tym, którzy mają problemy z matematyką, że potrafią. Uczniów zdolnych zaś uczy współpracy i dzielenia się wiedzą.
Załącznik nr 2
