Jak skutecznie prowadzić pracę w grupie? Przykładowe formy pracy

Bardzo często w pracy spotykałam się z sytuacją, gdy nauczyciel bez wcześniejszego wprowadzenia dzielił klasę na przypadkowe grupy i następnie każdej z nich przydzielał zadania. Pozytywny efekt takiej lekcji jest wówczas jak rzut monetą. Część uczniów będzie zadowolona, a część określi lekcję jako nudną. Również nauczyciele nie zawsze rozumieją, dlaczego w jednej klasie takie zajęcia wypadły rewelacyjnie, a w innej tylko poprawnie. 

Jakie problemy pojawiają się przy wprowadzaniu pracy zespołowej?

Problemy pojawiają się już na etapie podziału na grupy. Uczniowie chcą pracować z konkretną koleżanką lub kolegą. Czasami nie chcą w grupie osoby, o której wiedzą, że nie będzie pracowała efektywnie, a na koniec dostanie taką samą ocenę jak reszta grupy. Są również osoby, które z różnych powodów wolą pracować samodzielnie i czasami rzeczywiście efekty ich pracy w pojedynkę bywają lepsze niż pracy zespołowej. 
Kiedy już mamy klasę podzieloną na grupy, kolejnym niebezpieczeństwem jest to, że grupy będą bardzo różniły się od siebie poziomem. Jeśli w jednej grupie będą dobrzy uczniowie, a w innej uczniowie o mniejszych możliwościach, może się okazać, że jedna grupa skończy pracę przed czasem, podczas gdy inna nie wykona nawet 1/3 zaplanowanej pracy. Innym problemem jest wykorzystywanie lepszych uczniów przez resztę grupy lub – przeciwnie – osoby, które nie uczestniczą czynnie w pracach zespołu.
W prezentację efektów pracy często zaangażowana jest tylko jedna osoba. Reszta stanowi tło, aby pokazać, że również są w tej grupie.
Już patrząc na te kilka opisanych sytuacji, można zauważyć, że lekcja uda się w klasie, gdzie uczniowie są w miarę zgrani, dobrze się ze sobą czują i reprezentują podobny poziom wiedzy i umiejętności. Co zatem zrobić, aby zwiększyć szanse na to, że lekcja będzie udana, a my i nasi uczniowie zrealizujemy postawione cele dydaktyczne?

Jak nauczyć uczniów pracy w grupie? 

Aby proces pracy zespołowej przebiegał sprawnie i efektywnie, uczniowie muszą dokładnie wiedzieć, jakie są ich role w grupie oraz jakie cele są przed nimi i grupą stawiane. Muszą mieć świadomość tego, że pozytywny efekt mogą osiągnąć pracując razem, ale ocenę każdy dostanie indywidualnie. Jeśli więc ktoś nie będzie się angażował w pracę, nie otrzyma pozytywnej ocen...