Akcja aktywacja, czyli za pomocą jakich metod aktywizować uczniów na lekcji matematyki?

Metody aktywizujące są najefektywniejszymi metodami w pracy z uczniami. Maksymalnie angażują uczniów, stwarzają przestrzeń do kreatywnych działań i umiejętności rozwiązywania problemów, a przede wszystkim dają szansę na inicjatywność i współdziałanie.
W ostatnich latach przeprowadzono wiele badań nad skutecznością nauczania i uczenia się. Wyniki jednoznacznie wskazują, że zarówno nauczyciele, jak i uczniowie wysoko oceniają skuteczność i efektywność wdrażanych i wykorzystywanych metod aktywizujących.
Dzięki temu, że to uczeń staje się twórcą i jest w centrum działań, zwiększamy szansę na zainteresowanie go tematem, co przekłada się na efektywne słuchanie, zwiększoną koncentrację i uważność na to, nad czym pracuje. To z pewnością atrakcyjniejszy niż tradycyjny sposób przekazywania wiedzy i wyjaśniania zjawisk. 
Uczeń, który tworzy, manipuluje, doświadcza i działa praktycznie, szybciej zapamiętuje nowe treści i utrwala właściwe nawyki. Ponadto osobiste doświadczanie czegoś na własne oczy i samodzielne wykonanie jakiegoś zadania jest dla niego wzmacniające pozytywnie. 
Wszyscy już wiemy, po czasie edukacji zdalnej, że podające metody są nieefektywne i, co najgorsze, nie uczą dzieci i młodzieży samodzielności, poszukiwania i weryfikowania wiedzy, spersonalizowanego uczenia się i umiejętności organizacji własnej pracy.
Jedną z ulubionych metod aktywizujących, które warto, a nawet trzeba wykorzystywać w codziennej praktyce szkolnej, jest projekt edukacyjny.

Dlaczego warto pracować metodą projektu?

Wato wybrać projekt edukacyjny, ponieważ metoda projektu zwiększa szansę na odniesienie sukcesu zarówno uczniom zdolnym, słabszym, nieśmiałym, jak i dzieciom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Bez wątpienia taka forma pracy i rozwiązywania problemów daję szansę na współpracę i integrację uczniów z wielu klas, ale także szkół. 
Projekt pozwala na zastosowanie różnorodnych aktywności, form pracy i użycia różnych środków oraz zapraszania do ich realizacji ciekawych osób. Nie bez znaczenia jest tutaj możliwość wdrażania nowoczesnych technologii, które nie tylko aktywizują uczniów, ale także uatrakcyjnią proces uczenia się. 
W projekcie matematycznym możemy zaproponować uczniom takie aktywności, które pozwalają na to, by to uczeń był w centrum działań, by sam planował aktywności i formy działań, które pozwolą mu na uzyskanie efektywnego produktu, a tym samym uzyskanie pozytywnych efektów swojej pracy. 
Nasi uczniowie w ostatnim czasie zrealizowali dwa projekty matematyczne, które w całości oparte były na praktycznym działaniu, doświadczaniu i poznawaniu matematyki w niestandardowy sposób.

Projekt „5 sposobów na matematykę, czyli matematyka od kuchni”

Jednym z nich był projekt „5 sposobów na matematykę, czyli matematyka od kuchni”. Młodzież uczestnicząca w tym przedsięwzięciu uczyła się matematyki, przygotowując potrawy, piekąc ciasta, organizując szkolny sklepik, do którego należało zakupić niezbędne towary, posługując się pieniędzmi, obliczając marżę, zyski, straty itd. Jednak na największą uwagę zasługuje zorganizowanie przez uczniów szkolnej kawiarenki. Tę aktywność uczniowie zaplanowali od samego początku do końca i byli głównymi bohaterami. Sami zaplanowali aranżację klasy, by przystosować ją do warunków potrzebnych do organizacji kawiarenki, przygotowali menu i zaproszenia, piekli ciasta i przygotowywali napoje. Planowali budżet i obsługiwali klientów, zatem oprócz kompetencji matematycznych zdobyli także kompetencje społeczne. 

Jakie narzędzia TIK wykorzystaliśmy w projekcie?

• Canvę – do przygotowania plakatów promocyjnych i menu (https://www.canva.com/),
• Excela do kalkulowania wydatków i zysków,
• koło fortuny online (stopwatch) do przydzielania zadań uczniom (https://www.online-stopwatch.com/random-name-pickers/name-picker-wheel/),
• tablicę Jamboard do współpracy w ramach projektu – uczniowie pracowali metodą burzy mózgów (https://jamboard.google.com/),
• aplikację genially do przygotowania ćwiczeń podnoszących umiejętności posługiwania się pieniędzmi (https://genial.ly/).

Więcej o działaniach projektowych przeczytasz tutaj: https://piecsposobownamatematyke.blogspot.com/.
 

W jaki sposób wykorzystać stacje zadaniowe? 

Najbardziej angażującą metodą aktywizującą uczniów na lekcjach matematyki są stacje zadaniowe.
Metoda ta polega na rozwiązywaniu przez uczniów różnych zadań, najczęściej poprzez praktyczne działanie, przemieszczając się po klasie, ale można je także przygotować w holu szkoły czy w przestrzeni wokół szkoły. Polega na zmienności zadań i sposobu ich wykonania oraz na dosłownej zmianie miejsca pracy. Uczniowie pracują na przygotowanych wcześniej stanowiskach, zawierających zadania lub karty zadań z określonej partii materiału. Przechodząc od stacji do stacji, rozwiązują zadania, które mają różne stopnie trudności, tak by każdy uczeń mógł doświadczyć sukcesu. Czasami stosujemy rozwiązywanie zadań w parach, by kształtować także kompetencje społeczne.
 

Giełda pomysłów – jak ją przeprowadzić?

Jedną z popularniejszych metod aktywizujących jest burza mózgów, zwana też giełdą pomysłów. Metoda ta może pomóc uczniom w generowaniu kreatywnych pomysłów w celu rozwiązania konkretnego problemu – na lekcji matematyki np. pomysłu na rozwiązanie zadania. Burzę mózgów można przeprowadzić na wiele sposobów, wykorzystując kolorowe karteczki czy specjalne aplikacje.

Od czego zatem zacząć pracę metodą burza móz­gów?

1. Najpierw należy zdefiniować problem lub pytanie (pytanie powinno być krótkie i czytelne).
2. Następnie zapraszamy uczestników. 
3. Ustalamy zasady generowania pomysłów oraz ich selekcji.
4. Wybieramy odpowiednie narzędzie. 
5. Udostępniamy link, gdy korzystamy z narzędzi TIK.

Najważniejszym składnikiem udanej burzy mózgów online jest posiadanie odpowiednich aplikacji, które umożliwiają wszystkim współpracę w czasie rzeczywistym. Jednym z takich rozwiązań jest strona: https://www.brainstormer.online, która sprawdzi się w trybie pracy zdalnej i w trakcie nauki stacjonarnej. Wystarczy wybrać przycisk KONFIGURACJA BURZY MÓZ­GÓW, wpisać pytanie oraz swoje imię. Następnie należy otworzyć sesję, klikając przycisk STWÓRZ BURZĘ MÓZGÓW. Po ustaleniu czasu na odpowiedź należy udostępnić uczestnikom link przyciskiem SHARE LINK i uruchomić aktywność, klikając START BRAINSTORM.
Uczeń po uruchomieniu linku wpisuje swoje imię i udziela odpowiedzi. Ciekawym rozwiązaniem dodanym do tej aplikacji jest możliwość głosowania na poszczególne propozycje – wystarczy kliknąć na gwiazdkę dodaną do każdej propozycji i potwierdzić swój wybór. Wyniki głosowania można pobrać w pliku PDF lub wysłać e-mailem.
 

Narzędzia do przygotowywania map myśli 

Jedną z naszych ulubionych metod aktywizujących są mapy myśli, które umożliwiają przedstawienie problemu czy zagadnienia za pomocą rysunków, schematów, symboli, zdjęć i haseł. Mapy myśli nie tylko motywują uczniów do pracy, ale również zmuszają do kreatywności i ułatwiają zapamiętanie wiadomości, ponieważ pozwalają na opracowanie wybranych zagadnień, znacznie ograniczając tekst na rzecz obrazu. Ponadto notatki stają się przejrzyste i uporządkowane. Mapy myśli uczeń może tworzyć w zeszycie, wykorzystując kolorowe flamastry, ale może również porządkować wiedzę w dostępnych aplikacjach i progra...