Metody aktywizujące na matematyce
Metody aktywizujące są najefektywniejszymi metodami w pracy z uczniami. Maksymalnie angażują uczniów, stwarzają przestrzeń do kreatywnych działań i umiejętności rozwiązywania problemów, a przede wszystkim dają szansę na inicjatywność i współdziałanie.
POLECAMY
W ostatnich latach przeprowadzono wiele badań nad skutecznością nauczania i uczenia się. Wyniki jednoznacznie wskazują, że zarówno nauczyciele, jak i uczniowie wysoko oceniają skuteczność i efektywność wdrażanych i wykorzystywanych metod aktywizujących.
Dzięki temu, że to uczeń staje się twórcą i jest w centrum działań, zwiększamy szansę na zainteresowanie go tematem, co przekłada się na efektywne słuchanie, zwiększoną koncentrację i uważność na to, nad czym pracuje. To z pewnością atrakcyjniejszy niż tradycyjny sposób przekazywania wiedzy i wyjaśniania zjawisk.
Uczeń, który tworzy, manipuluje, doświadcza i działa praktycznie, szybciej zapamiętuje nowe treści i utrwala właściwe nawyki. Ponadto osobiste doświadczanie czegoś na własne oczy i samodzielne wykonanie jakiegoś zadania jest dla niego wzmacniające pozytywnie.
Wszyscy już wiemy, po czasie edukacji zdalnej, że podające metody są nieefektywne i, co najgorsze, nie uczą dzieci i młodzieży samodzielności, poszukiwania i weryfikowania wiedzy, spersonalizowanego uczenia się i umiejętności organizacji własnej pracy.
Jedną z ulubionych metod aktywizujących na matematyce, którą warto, a nawet trzeba wykorzystywać w codziennej praktyce szkolnej, jest projekt edukacyjny.
Sprawdź także: Jak od pierwszej lekcji porwać uczniów do działania?
Metody aktywizujące na lekcjach matematyki. Dlaczego warto pracować techniką projektu?
Wato wybrać projekt edukacyjny, ponieważ metoda projektu zwiększa szansę na odniesienie sukcesu zarówno uczniom zdolnym, słabszym, nieśmiałym, jak i dzieciom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Bez wątpienia taka forma pracy i rozwiązywania problemów daję szansę na współpracę i integrację uczniów z wielu klas, ale także szkół.
Projekt pozwala na zastosowanie różnorodnych aktywności, form pracy i użycia różnych środków oraz zapraszania do ich realizacji ciekawych osób. Nie bez znaczenia jest tutaj możliwość wdrażania nowoczesnych technologii, które nie tylko aktywizują uczniów, ale także uatrakcyjnią proces uczenia się.
W projekcie matematycznym możemy zaproponować uczniom takie aktywności, które pozwalają na to, by to uczeń był w centrum działań, by sam planował aktywności i formy działań, które pozwolą mu na uzyskanie efektywnego produktu, a tym samym uzyskanie pozytywnych efektów swojej pracy.
Nasi uczniowie w ostatnim czasie zrealizowali dwa projekty matematyczne, które w całości oparte były na praktycznym działaniu, doświadczaniu i poznawaniu matematyki w niestandardowy sposób.
Projekt „5 sposobów na matematykę, czyli matematyka od kuchni”
Jednym z nich był projekt „5 sposobów na matematykę, czyli matematyka od kuchni”. Młodzież uczestnicząca w tym przedsięwzięciu uczyła się matematyki, przygotowując potrawy, piekąc ciasta, organizując szkolny sklepik, do którego należało zakupić niezbędne towary, posługując się pieniędzmi, obliczając marżę, zyski, straty itd. Jednak na największą uwagę zasługuje zorganizowanie przez uczniów szkolnej kawiarenki. Tę aktywność uczniowie zaplanowali od samego początku do końca i byli głównymi bohaterami. Sami zaplanowali aranżację klasy, by przystosować ją do warunków potrzebnych do organizacji kawiarenki, przygotowali menu i zaproszenia, piekli ciasta i przygotowywali napoje. Planowali budżet i obsługiwali klientów, zatem oprócz kompetencji matematycznych zdobyli także kompetencje społeczne.
Jakie narzędzia TIK wykorzystaliśmy w projekcie?
- Canvę – do przygotowania plakatów promocyjnych i menu (https://www.canva.com/),
- Excela do kalkulowania wydatków i zysków,
- koło fortuny online (stopwatch) do przydzielania zadań uczniom (https://www.online-stopwatch.com/random-name-pickers/name-picker-wheel/),
- tablicę Jamboard do współpracy w ramach projektu – uczniowie pracowali metodą burzy mózgów (https://jamboard.google.com/),
- aplikację genially do przygotowania ćwiczeń podnoszących umiejętności posługiwania się pieniędzmi (https://genial.ly/).
Więcej o działaniach projektowych przeczytasz tutaj: https://piecsposobownamatematyke.blogspot.com/.
W jaki sposób wykorzystać stacje zadaniowe?
Najbardziej angażującą metodą aktywizującą uczniów na lekcjach matematyki są stacje zadaniowe.
Metoda ta polega na rozwiązywaniu przez uczniów różnych zadań, najczęściej poprzez praktyczne działanie, przemieszczając się po klasie, ale można je także przygotować w holu szkoły czy w przestrzeni wokół szkoły. Polega na zmienności zadań i sposobu ich wykonania oraz na dosłownej zmianie miejsca pracy. Uczniowie pracują na przygotowanych wcześniej stanowiskach, zawierających zadania lub karty zadań z określonej partii materiału. Przechodząc od stacji do stacji, rozwiązują zadania, które mają różne stopnie trudności, tak by każdy uczeń mógł doświadczyć sukcesu. Czasami stosujemy rozwiązywanie zadań w parach, by kształtować także kompetencje społeczne.
Ciekawe metody pracy na lekcjach matematyki. Giełda pomysłów – jak ją przeprowadzić?
Jedną z popularniejszych metod aktywizujących jest burza mózgów, zwana też giełdą pomysłów. Metoda ta może pomóc uczniom w generowaniu kreatywnych pomysłów w celu rozwiązania konkretnego problemu – na lekcji matematyki np. pomysłu na rozwiązanie zadania. Burzę mózgów można przeprowadzić na wiele sposobów, wykorzystując kolorowe karteczki czy specjalne aplikacje.
Od czego zatem zacząć pracę metodą burza mózgów?
- Najpierw należy zdefiniować problem lub pytanie (pytanie powinno być krótkie i czytelne).
- Następnie zapraszamy uczestników.
- Ustalamy zasady generowania pomysłów oraz ich selekcji.
- Wybieramy odpowiednie narzędzie.
- Udostępniamy link, gdy korzystamy z narzędzi TIK.
Najważniejszym składnikiem udanej burzy mózgów online jest posiadanie odpowiednich aplikacji, które umożliwiają wszystkim współpracę w czasie rzeczywistym. Jednym z takich rozwiązań jest strona: https://www.brainstormer.online, która sprawdzi się w trybie pracy zdalnej i w trakcie nauki stacjonarnej. Wystarczy wybrać przycisk KONFIGURACJA BURZY MÓZGÓW, wpisać pytanie oraz swoje imię. Następnie należy otworzyć sesję, klikając przycisk STWÓRZ BURZĘ MÓZGÓW. Po ustaleniu czasu na odpowiedź należy udostępnić uczestnikom link przyciskiem SHARE LINK i uruchomić aktywność, klikając START BRAINSTORM.
Uczeń po uruchomieniu linku wpisuje swoje imię i udziela odpowiedzi. Ciekawym rozwiązaniem dodanym do tej aplikacji jest możliwość głosowania na poszczególne propozycje – wystarczy kliknąć na gwiazdkę dodaną do każdej propozycji i potwierdzić swój wybór. Wyniki głosowania można pobrać w pliku PDF lub wysłać e-mailem.
Narzędzia do przygotowywania map myśli
Jedną z naszych ulubionych metod aktywizujących są mapy myśli, które umożliwiają przedstawienie problemu czy zagadnienia za pomocą rysunków, schematów, symboli, zdjęć i haseł. Mapy myśli nie tylko motywują uczniów do pracy, ale również zmuszają do kreatywności i ułatwiają zapamiętanie wiadomości, ponieważ pozwalają na opracowanie wybranych zagadnień, znacznie ograniczając tekst na rzecz obrazu. Ponadto notatki stają się przejrzyste i uporządkowane. Mapy myśli uczeń może tworzyć w zeszycie, wykorzystując kolorowe flamastry, ale może również porządkować wiedzę w dostępnych aplikacjach i programach. Jednym z popularnych serwisów do tworzenia map myśli jest strona Coggle (https://coggle.it), na której po zalogowaniu się użytkownik przechodzi do kreatora, w którym stworzy drzewo myśli, samodzielnie lub współpracując z innymi uczniami.
Obsługa Coggle jest prosta, a wszystkie potrzebne informacje znajdują się w rogu ekranu. Tworząc kolejne rozgałęzienia, można je powiększać i zmniejszać, symbolizując ich znaczenie. Do haseł można dodać grafikę lub dołączyć plik. Ponadto istnieje możliwość przejścia w tryb pełnoekranowy, by zaprezentować stworzoną mapę, podzielić się odnośnikiem lub po prostu zapisać ją na dysku, w formacie PDF lub PNG. Podstawowe funkcje serwisu dostępne są za darmo.
Jakie narzędzia TIK wybrać do tworzenia gier dydaktycznych?
Innym sposobem na zaangażowanie uczniów mogą być gry dydaktyczne, dzięki którym dzieci uczą się przez działanie. Stosowanie na lekcjach tej metody przynosi szereg korzyści – zwiększone zaangażowanie uczniów, rozwijanie kreatywności i innowacyjności, zwiększenie efektywności uczenia się, rozwijanie umiejętność współpracy. Wprowadzając na lekcjach matematyki gry dydaktyczne jako metodę aktywizującą, warto wykorzystać do ich tworzenia narzędzia TIK. Takie portale jak LearninApps, Wordwall czy Genially pozwalają na skonstruowanie atrakcyjnych i angażujących zasobów.
Kolejną ciekawą stroną, na której bezpłatnie stworzymy inną grę dydaktyczną, jest strona Bingo Baker. Dzięki Bingo uczniowie mogą ćwiczyć praktycznie wszystkie zagadnienia z matematyki. Wspomniana wyżej strona pozwoli użytkownikowi przygotować nieograniczoną liczbę kart do gry lub skorzystać z tych przygotowanych przez inne osoby. Aby wygenerować własną grę, wystarczy wejść na stronę: https://bingobaker.com/ i uzupełnić szablon. Wielkość planszy można dostosować, wybierając odpowiednią liczbę pól. Do planszy można dodać nie tylko tekst, widoczne po prawej stronie menu, ale również ilustracje, co z pewnością pozwoli stworzyć atrakcyjne karty dla młodszych uczniów i dla dzieci z SPE. Gotową planszę można wydrukować lub zapisać w formacie PDF, przy czym każda karta będzie miała inny układ słów lub ilustracji. Na karcie A4 można wydrukować jedną, dwie lub cztery karty. Bardzo przydatną opcją tej strony jest możliwość gry w wersji online. W przypadku edukacji zdalnej jest to duże ułatwienie zarówno dla uczniów, jak i dla nauczycieli. Jak grać w Bingo online? Wystarczy stworzyć własną kartę do gry lub wyszukać spośród tych udostępnionych na stronie – pamiętając, że każdą kartę można zduplikować i edytować, zmieniając wybrane elementy. Następnie należy skopiować adres swojej gry i wysłać uczniom. Dzieci po kliknięciu na link wygenerują własną kartę do gry. Po skończonej grze uczniowie mogą skopiować adres swojej karty i wysłać do nauczyciela w celu sprawdzenia.
Metody aktywizujące na lekcjach matematyki – przykłady
Mamy nadzieję, że zaprezentowane przez nas metody aktywizujące sprawią, że lekcje matematyki staną się ciekawsze i pobudzą uczniów do działania oraz kreatywnego myślenia, a nauczycielom pozwolą przygotować interesujące zajęcia, podczas których zamiast podawać dzieciom gotowe rozwiązania i informacje, zachęci się je do stawiania pytań i poszukiwania na nie odpowiedzi.
Sprawdź także: Matematyka pełna pytań. Jak budować ciekawość w edukacji matematycznej?
