Nauczanie przez doświadczenie – wykorzystanie modelu lekcji 5E w nauczaniu stacjonarnym i zdalnym

To sposób organizacji lekcji promujący aktywne uczenie się, w ramach którego uczniowie współpracują w zespołach nad rozwiązywaniem problemu i weryfikacją własnych pomysłów poprzez obserwowanie, dociekanie, analizowanie, stawianie hipotez i ich weryfikowanie oraz wyciąganie wniosków. Opiera się on na konstruktywistycznej teorii uczenia się, w myśl której uczniowie rozwijają swoją wiedzę i umiejętności na podstawie doświadczeń i eksperymentowania. W trakcie zajęć prowadzonych zgodnie z modelem 5E uczniowie nie tylko angażują się w czytanie, słuchanie, obserwowanie poczynań nauczyciela i wykonywanie ćwiczeń pod dyktando nauczyciela, lecz także wykorzystują w procesie uczenia się znaną im już wiedzę i nabyte umiejętności, uczestniczą w doświadczeniach oraz prowadzą własne badania, aby uzyskać wyjaśnienia dotyczące opracowywanego problemu. Uczą się zadawać pytania, obserwować, modelować, analizować, wyjaśniać, wyciągać wnioski, uogólniać, argumentować oraz rozmawiać o własnych pomysłach i efektach ich realizacji. Uczniowie muszą ze sobą współpracować, aby rozwiązywać postawiony przed nimi problem. Doskonalą przy tym umiejętność planowania badań i realizacji zaplanowanych działań. Takie podejście jest pożądane do prowadzenia efektywnego procesu nauczania i uczenia się przedmiotów ścisłych.

Pięć etapów modelu 5E 

Nauczanie i uczenie się według modelu 5E przebiega w pięciu etapach (ryc. 1). Każdy z etapów tego modelu realizuje inny cel i w każdym z nich inne zadania stoją przed nauczycielem i uczniami.
 

ETAP 1: Celem etapu Engagement (Zaangażowanie) jest rozbudzenie zainteresowania uczniów oraz ustalenie poziomu ich wiedzy na dany temat, potrzebnej do rozwiązania problemu. Uczniowie skupiają się na problemie i dyskutują na jego temat. Pojawiają się pierwsze pomysły na jego rozwiązanie lub wykonanie eksperymentu. Ten etap jest wstępem do całej lekcji. Nie powinien być trudny, ale powinien być ciekawy, aby zainteresować uczniów lekcją. Problem, jaki nauczyciel postawi przed uczniami, nie może być dla nich ani za łatwy, ani za trudny. Musi być dostosowany do ich wieku, posiadanej wiedzy oraz możliwości rozwojowych. Czasami dorosłym wydaje się, że problem jest banalny, ale dla uczniów może to być nie lada wyzwanie. Każde wprowadzane na lekcji matematyki nowe zagadnienie jest dla nich takim wyzwaniem. Dobrze byłoby sprawić, aby uczniowie sami odkrywali reguły i twierdzenia. Przyniesie im to wiele satys...