Rozwiązania dotyczące oświaty wprowadzone w specustawie o pomocy obywatelom Ukrainy

Nowe akty prawne

Głównym aktem prawnym przyjętym w związku z pojawianiem się ukraińskich uchodźców jest ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy
w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej: ustawa o pomocy). Wprowadza ona rozwiązania szczególne w zakresie wielu dziedzin prawa, w tym również prawa oświatowego. Nie jest to jednak jedyny akt prawny, który wydano w związku z koniecznością zapewnienia ukraińskim dzieciom i uczniom opieki w polskich szkołach. Należy zwrócić uwagę zwłaszcza na: 

• niedawną zmianę rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli – w zakresie zwiększenia liczebności oddziałów przedszkolnych oraz klas I–III szkół podstawowych,
• rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 25 lutego 2022 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z sytuacją na granicy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej z Ukrainą,
• rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 marca 2022 r. w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy.

Bardzo prawdopodobne, że resort edukacji zdecyduje się w najbliższym czasie wydać dodatkowe akty prawne mające na celu uregulowanie sytuacji ukraińskich uczniów. Możliwość taką daje art. 59 ustawy o pomocy, zgodnie z którym minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może – w drodze rozporządzenia – określić organizację kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących ukraińskimi uchodźcami, w szczególności w zakresie: 

• oceniania, klasyfikowania i promowania, 
• przeprowadzania egzaminów, 
• organizacji pracy jednostek systemu oświaty, 
• przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego 
  – oraz wprowadzić w tym zakresie odrębne unormowania uwzględniające dostosowanie procesu kształcenia, wychowania i opieki do potrzeb i możliwości dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy.

W artykule omówiono dotychczas przyjęte rozwiązania prawne mające ułatwić jednostkom oświaty objęcie dzieci i uczniów ukraińskich opieką i kształceniem.

Dodatkowe lokalizacje prowadzenia zajęć edukacyjnych

Jeden z istotnych problemów, z którymi z pewnością będą borykać się jednostki oświaty, stanowi brak odpowiedniej przestrzeni, w której możliwe będzie prowadzenie z ukraińskimi dziećmi i uczniami zajęć. W związku z tym dzięki ustawie o pomocy wprowadzono uproszczony tryb tworzenia dodatkowych lokalizacji prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, które byłyby podporządkowane organizacyjnie szkołom (w ramach dodatkowych lokalizacji podporządkowanych szkołom podstawowym będą mogły funkcjonować również oddziały przedszkolne). Wyjątkowo nowe regulacje nie znajdą zastosowania w przypadku szkół artystycznych.
Utworzenie innej lokalizacji prowadzenia zajęć edukacyjnych będzie zadaniem organu prowadzącego, np. odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego (JST), która będzie musiała podjąć w tym celu stosowną uchwałę. Wcześniej jednak będzie też musiała uzyskać pozytywną opinię kuratora oświaty (wydawaną w ciągu 7 dni od dnia zawni...