Ponieważ jednak metoda projektu posiada bardzo dużo zalet, chciałabym zachęcić wszystkich, aby w miarę możliwości realizowali ją w różnych sytuacjach. Przede wszystkim nie wymaga ona od nas ogromnego wkładu pracy. Jeżeli odpowiednio pokierujemy pracą zespołu, zaproponujemy interesujący temat i zaangażujemy uczniów w pełni, to do nas będzie należało jedynie koordynowanie prac, służenie wsparciem, udzielanie wskazówek i porad. Kwintesencją idei projektu jest bowiem to, aby to uczniowie nauczyli się współpracować i stworzyli coś razem. Nauczyciel ma pełnić funkcję opiekuna.
W każdym projekcie ważny jest temat, cel pracy. Dobrze jest, aby temat ten był sformułowany w postaci pytania, wyzwania do odkrycia przez uczniów. Wspólna praca ma ich doprowadzić do rozwiązania problemu, jaki został im postawiony. Dlatego też moją propozycją jest polecenie uczniom zbadania jakiejś tendencji, preferencji, upodobań grupy rówieśniczej. Badanie może dotyczyć słuchanej muzyki, sposobów spędzania wolnego czasu, posiadanych zwierząt domowych, preferencji kulinarnych i wielu innych rzeczy. Przykładowa, krótka ankieta może wyglądać następująco:
POLECAMY
NASZE ZWIERZĘTA DOMOWE
1. Ile zwierząt domowych posiadasz?
a) Żadnego
b) 1–2
c) 3 i więcej
2. Jakie masz zwierzęta?
a) Pies, kot
b) Gryzonie, takie jak: królik, mysz, szynszyla
c) Ptaki: papuga, kanarek
d) Jaszczurki, gady
e) Inne (jakie?)
3. Ile czasu spędzasz ze swoimi pupilami w ciągu dnia?
a) Mniej niż godzinę
b) Od 1 do 2 godzin
c) Powyżej 2 godzin
4. Gdzie śpią Twoje zwierzęta?
a) Na dworze (w budzie, kojcu)
b) W domu – w przygotowanym miejscu (klatka, terrarium, legowisko)
c) W domu – razem z domownikami
d) W innym miejscu (Jakim?)
Postawione uczniom zadanie projektowe będzie wymagało od nich samodzielnego opracowania odpowiednich ankiet i przeprowadzenia ich, czyli zebrania interesujących nas danych statystycznych. Ponadto opracowanie zgromadzonych danych również jest ważnym i ciekawym wyzwaniem. Naturalnie, uczniowie mogą zliczać odpowiedzi i wykonywać wykresy ręcznie. Jednak szczególnie polecam dołączenie do tego projektu wykorzystania narzędzi szeroko rozumianej technologii informacyjnej.
Pierwszą z opcji jest opracowanie zebranych danych z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego. Po zliczeniu i wprowadzeniu danych do tabeli, przygotowanych na przykład w Excelu, bez większych problemów możemy wygenerować wykresy – najczęściej wykorzystywane będą wykresy słupkowy i kołowy. Wszystkie wykresy możemy opisać, odpowiednio wyświetlając etykiety danych, opisy wykresów i legendy. Dobranie odpowiedniej kolorystyki dodatkowo wpływa na czytelność wykresów (ryc. 1).
Inną możliwość przygotowania i przeprowadzenia ankiety oraz analizy zebranych danych dają nam narzędzia oferowane przez Google. Ankietę możemy przygotować w formie Formularza Google. Aby to zrobić, musimy mieć założone konto poczty elektronicznej obsługiwane przez Google – popularny Gmail – albo założyć po prostu konto dające dostęp do podstawowych usług. W tym miejscu wspomnę tylko, że wiele spośród narzędzi Google może być niezmiernie przydatnych w codziennej pracy nauczyciela. Możemy za ich pomocą tworzyć dokumenty tekstowe, wykonywać obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym, przygotowywać prezentacje multimedialne i tworzyć strony internetowe, a to tylko niektóre możliwości. Jeżeli chcemy stworzyć i przeprowadzić internetową ankietę, niezbędne będzie stworzenie formularza. Jest to opcja dostępna na Dysku Google, jeśli wybierzemy nowy dokument (ryc. 2).
Pojawi nam się okno, w którym możemy stworzyć wersję elektroniczną naszej ankiety. Wpisując pytania, możemy wskazać opcję jednokrotnego i wielokrotnego wyboru. Mamy także możliwość dodania do odpowiedzi pola z możliwością wpisania własnej. Inne z typów pytań oferowanych przez Google to pole do wpisania własnej, długiej lub krótkiej, wypowiedzi, wybranie odpowiedzi z rozwijanej listy, podanie daty i godziny, a także wybranie wskazania ze skali lub siatki pól wyboru. Poza tym niektóre pytania możemy zaznaczyć jako obowiązkowe podczas uzupełniania ankiety (ryc. 3).
Można śmiało stwierdzić, że mamy bardzo szeroką gamę możliwości wyboru i możemy zrealizować nasze wszystkie pomysły podczas tworzenia ankiety. Gotową ankietę możemy opublikować i udostępnić poprzez przesłanie jej adresu. Do wyboru mamy rozesłanie wiadomości e-mail, przesłanie linku w komunikatorze lub przez media społecznościowe albo umieszczenie odnośnika na stronie internetowej. Gotowa ankieta w wersji elektronicznej może wyglądać tak jak na ryc. 4.
Zamieszczam również link do gotowej ankiety: https://forms.gle/CvVe4Mr85o3R1Ueb8.
Jedną z zalet wykorzystania narzędzi Google do tworzenia formularzy jest to, że nie musimy sami opracowywać otrzymanych wyników. Otrzymujemy bowiem gotowe zestawienia i wykresy (ryc. 5).
Oczywiście, sposób prowadzenia ankiety i opracowywania wyników możemy pozostawić do wyboru konkretnej grupie uczniów, z którą pracujemy. Jeśli będziemy realizować projekty z kilkoma grupami jednocześnie, proponuję, aby spróbować tak zorganizować pracę, by różne grupy używały różnych narzędzi. Da nam to możliwość podzielenia się refleksjami, wspólnego przedyskutowania z uczniami plusów i minusów każdej z metod oraz wyciągnięcia wniosków.
Pozostaje nam jeszcze ostatni punkt pracy metodą projektu – prezentacja wyników pracy. Najprościej będzie zorganizować wystąpienie dla uczniów, nauczycieli czy rodziców, podczas którego grupy opowiedzą o swojej pracy i przedstawią ich wyniki. Podczas prelekcji dobrze będzie wesprzeć się prezentacją multimedialną. Oprócz tego możemy razem z uczniami przygotować wystawę plakatów o każdej z przeprowadzonych ankiet, na których znajdą się odpowiednie wykresy i komentarze. Jeśli mielibyśmy taką możliwość, to ciekawym pomysłem mogłoby być opracowanie i wydanie małej broszury czy gazetki. Możliwości mamy bardzo dużo i właściwie nic nie stoi na przeszkodzie, abyśmy pozwolili działać naszym kreatywnym uczniom.
