Elementarna analiza systemu edukacji i podstawy programowej z matematyki w Ukrainie

Sądzę, że warto jednak przyjrzeć się umiejętnościom, jakie uczniowie ci wynieśli z ukraińskich szkół. Przeprowadziłam więc podstawową analizę dokumentów będących ukraińskim odpowiednikiem polskiej podstawy programowej. Wyniki tej analizy nieco mnie zaskoczyły (przyznaję, że o tamtejszym systemie edukacji wiedziałam naprawdę niewiele), a jej wynikami chciałabym się podzielić z Państwem. Pozwolą nam one już na wstępie uzyskać (co prawda dość teoretyczną) informację o wiedzy i umiejętnościach, jakie powinien posiadać uczeń, który dołączył do naszej klasy.

Zrozumieć ukraiński system edukacji

Ukraińska szkoła przeszła w XXI w. dwie reformy edukacji. Pierwsza z nich miała miejsce w 2001, a druga w 2017 roku. 

Ukraińska szkoła ogólnokształcąca jest trzystopniowa:

1. Szkoła I stopnia – klasy 1–4.
2. Szkoła II stopnia – klasy 5–9.
3. Szkoła III stopnia – klasy 10–12 (przed reformą 10–11).

Uczniowie rozpoczynają naukę w wieku 6 lat. Obowiązek szkolny kończy się na klasie 9. Po klasie 9 uczniowie idą do szkoły III stopnia (od klasy 10) lub też do 3- lub 4-letnich szkół zawodowych (nie mają one odpowiednika w polskim systemie edukacji, są już pierwszym szczeblem edukacji wyższej w Ukrainie, w której nie ma technikum jako szkoły średniej [2]). Od klasy 8 uczniowie mogą uczyć się wybranych przedmiotów na poziomie standardowym lub rozszerzonym (jest to odpowiednik naszego profilowania). Edukacja ogólnokształcąca kończy się egzaminem zewnętrznym [Зовнішнє незалежне оцінювання (ЗНО) – Niezależna Ocena Zewnętrzna – ZNO]. W roku 2022 [1] obowiązkowe miały być cztery przedmioty: język ukraiński (standardowy lub rozszerzony, jeśli był przedmiotem profilowym), matematyka (podstawowa lub rozszerzona, jeśli była nauczana na poziomie rozszerzonym), historia Ukrainy lub język obcy i jeden przedmiot wybrany. Aktualnie w systemie edukacji Ukrainy funkcjonują dzieci realizujące podstawę programową szkoły zreformowanej w 2017 roku (są to uczniowie klas 1–4) oraz młodzież idąca jedenastoletnim tokiem nauczania (od klasy 5 wzwyż). System edukacji ukraińskiej został szczegółowo opisany w [3].

Matematyka w ukraińskiej szkole

Matematykę w ukraińskiej szkole reprezentują trzy przedmioty: matematyka (w klasach 5–7), algebra i geometria (w klasach 8–9). W klasach 10 i 11 jest ona nauczana jako matematyka (w skład której wchodzi algebra z elementami analizy i geometria) na poziomie podstawowym i dwa przedmioty: algebra i geometria na poziomie rozszerzonym oraz na poziomie dostosowanych dla tych, którzy już od 8 klasy realizowali ją w sposób szerszy.
Warto zwrócić uwagę na tygodniowy rozkład godzin w poszczególnych klasach (podaję tu rozkład aktualnie obowiązujący, tzn. dla uczniów, którzy realizują 11-letni cykl kształcenia ogólnego). W klasach 5 i 6 przewidziano po 4 godz...