Każdy nauczyciel, pedagog, wychowawca, a nawet terapeuta, niezależnie od stażu pracy, etapu edukacyjnego i rodzaju szkoły, w której uczy, spotkał się na swojej ścieżce zawodowej z ewaluacją. U niektórych słowo to powoduje niepokój, u innych zakłopotanie, ale dla większości jest to oczywistością. Podsumowanie, analiza i ocena własnej pracy oraz refleksja nad efektywnością naszych działań są wpisane w codzienność szkolną. Jest ona niezbędna, by zweryfikować skuteczność podejmowanych działań i nakreślić jej dalszy obszar.
Nowoczesny i odpowiedzialny, ale także świadomy nauczyciel musi regularnie ewaluować jakość swojej pracy. Wyciągnięte wnioski pozwalają wtedy wyeliminować błędy i poprawić skuteczność pracy nauczyciela, co z pewnością przełoży się na atrakcyjność prowadzonych przez niego lekcji, realizowanych projektów, organizowanych konkursów, prowadzonych zajęć, a co najważniejsze – aktywność uczniów, a w konsekwencji ich umiejętności, wiedzę i wyniki nauczania.
Koniec projektu, koniec półrocza czy roku szkolnego to czas podsumowań, wyciągania wniosków i konstruowania rekomendacji do dalszej pracy. To również czas awansów zawodowych, dlatego częściej niż dotąd poszukujemy narzędzi do ewaluacji własnej pracy.
Istnieje wiele tradycyjnych narzędzi, metod i technik ewaluacyjnych, które do tej pory wykorzystywaliśmy najczęściej. My jednak rekomendujemy nowoczesne narzędzia, które pozwolą nam na szybką, ale rzetelną ocenę naszych działań.
Najczęściej wykorzystywane programy, aplikacje i strony do uzyskiwania informacji zwrotnych to:
POLECAMY
Aplikacje webowe do tworzenia ankiet
KAHOOT
Znaną i wykorzystywaną już przez wielu nauczycieli aplikacją webową i mobilną jest Kahoot. Jest to strona i aplikacja, w której użytkownicy mogą tworzyć własne quizy przeznaczone do wykorzystania przez innych użytkowników. W Kahoocie tworzymy testy i ankiety na stronie: https://kahoot.com/, a uczestnicy tej ankiety wchodzą na stronę: https://kahoot.it/ bez konieczności logowania lub korzystając z aplikacji.
Nauczyciel przygotowuje pytania ankietowe badawcze, i wyświetla je na ekranie komputera, a respondenci udzielają odpowiedzi na swoich urządzeniach, uprzednio przedostając się do ankiety za pomocą numeru PIN, który zostanie automatycznie wygenerowany do każdej ankiety.
Istotną i niezwykle przydatną opcją w Kahoot jest to, że wyniki ankiety możemy natychmiast po zakończonym badaniu wyświetlić respondentom, a całość ankiety wygenerować do pliku i wydrukować. Ułatwia to pracę, ale przede wszystkim oszczędza nasz czas.
ANSWERGARDEN
Kolejnym równie szybkim i intuicyjnym narzędziem jest AnswerGarden. To prosta aplikacja webowa pozwalająca w bardzo szybki sposób uzyskać odpowiedzi na zadane pytanie. Można ją więc wykorzystać podczas:
- zdobywania informacji zwrotnej,
- szybkiego głosowania,
- przeprowadzenia ewaluacji własnej pracy czy projektu edukacyjnego,
- spotkania z radą pedagogiczną,
- warsztatu diagnostycznego.
Aplikacja webowa AnswerGarden znajduje się tutaj:
Aby przeprowadzić badanie, wpisujemy na stronie, w intuicyjnym szablonie, pytanie, a następnie ustalamy opcje związane z udostępnianiem i zbieraniem informacji.
Ankietę możemy udostępnić za pomocą linku lub kodu QR. Odpowiedzi badaczy na bieżąco aktualizowane są na ekranie komputera, a zbieramy je w postaci atrakcyjnej wizualnie chmury wyrazowej.
MENTIMETER
Kolejne, bardzo często wykorzystywane przez nas narzędzie to Mentimeter. To prosta aplikacja pozwalająca w bardzo szybkim czasie uzyskać zwięzłe odpowiedzi na pytania. Często wykorzystywana jest jako forma zdobywania informacji zwrotnej.
Jak skorzystać z tego narzędzia?
Załóż konto, klikając najpierw na samym dole strony na get started.
- Wejdź na stronę: https://www.mentimeter.com
- Kliknij new presentation.
- Wpisz temat ankiety, a następnie wybierz formę zbierania odpowiedzi. Może to być na przykład chmura wyrazowa.
- Jeszcze raz wpisz tytuł lub pytanie, zaznaczając, ile odpowiedzi może udzielić jedna osoba i czy można kilka razy udzielić odpowiedzi. Wówczas należy odhaczyć opcję Extras. Po zapisaniu ankiety wygeneruj link do udostępnienia lub kod qr poprzez przycisk share. Na pytania można odpowiadać, wchodząc na stronę www.menti.com i w odpowiednie miejsce wpisując unikalny kod do ankiety, który znajduje się w wygenerowanym linku.
TET – SAT
Nowym, zintegrowanym z kilkunastoma państwami, bardzo skutecznym, ale również atrakcyjnym narzędziem jest TET-SAT. Jest to internetowe narzędzie do samooceny, które ma na celu pomóc nauczycielom w rozwijaniu cyfrowych kompetencji pedagogicznych i aktywniej angażować się w refleksję nad swoją praktyką pedagogiczną z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych, stymulowaną przez ustrukturyzowane ćwiczenie samooceny, zapewniające informacje zwrotne według pięciu poziomów postępów.
Na platformie możemy stworzyć osobisty profil kompetencji, który można porównać z innymi nauczycielami z kilkunastu państw. Mając konto na platformie, w każdej chwili możemy uzyskać dostęp do dostosowanego ekosystemu europejskich i krajowych zasobów szkoleniowych, aby dalej rozwijać swoje kompetencje zgodnie z potrzebami lub zainteresowaniami. Strona znajduje się tutaj: http://mentep.eun.org/home. Można znaleźć na niej samouczki, instrukcje i narzędzia do systematycznej oceny własnej pracy.
FORMULARZE GOOGLE
Pamiętajmy, że narzędzia Google w bardzo przystępny i szybki sposób pozwolą nam na przygotowanie ankiety i szybkie zebranie informacji zwrotnej. Aplikacją, która nam to ułatwi, są Formularze Google. Dzięki Formularzom Google możesz bezpłatnie gromadzić i porządkować informacje. Możesz w nich zaplanować wycieczkę klasową, zarządzać rejestracją osób na szkolenie, przeprowadzić szybką sondę, zebrać adresy e-mail do newslettera, przygotować test itp.
Do atrakcyjnej wizualizacji ankiety możemy użyć zdjęcia lub logo, a Formularze dobiorą odpowiednie kolory, aby powstał dla nas niepowtarzalny formularz. Możemy też wybrać jeden z gotowych motywów.
Jak stworzyć ankietę i dodać pytania?
Do wyboru mamy wiele rodzajów pytań, takich jak pytania wielokrotnego wyboru, listy rozwijane czy skala liniowa. Możemy także dodawać zdjęcia i filmy z YouTube lub popuścić wodze fantazji i skorzystać na przykład z pytań filtrujących. Formularze działają szybko, więc możemy w bardzo intuicyjny i łatwy sposób tworzyć, edytować i wypełniać formularze na ekranach o dowolnym rozmiarze.
Odpowiedzi na ankiety są automatycznie i starannie gromadzone w Formularzach, a informacje o odpowiedziach i wykresy są na bieżąco aktualizowane. Wszystkie te dane możemy też wyświetlać w Arkuszach. Dzięki tak scalonym możliwościom oszczędzamy czas i zyskujemy fantastycznie zwizualizowane i szybko zebrane informacje.
FORMSY
Osoby, które korzystają z platformy Office 365, mają dostęp do podobnego narzędzia – tym narzędziem są Formsy. Aplikacja ta pozwala użytkownikowi przygotować ankietę ewaluacyjną w dosłownie kilka chwil i z wykorzystaniem różnych rodzajów pytań. Dodatkowo formularze pozwalają na umieszczenie obrazu lub wideo w tytule pytania i automatyczne zaznaczanie pytań wielokrotnego wyboru i pytań tekstowych. Ponadto integruje się ona aplikacją Teams, co pozwala na tworzenie ankiet bezpośrednio w kanale lub podczas wideospotkania, a także umożliwia osadzenie w prezentacjach PowerPoint lub notatkach w OneNote. Przygotowując ankietę, można dołączyć inne osoby i wspólnie opracowywać poszczególne pytania. Przygotowaną ankietę można udostępnić za pośrednictwem łącza, kodu osadzania, kodu QR lub pocztą e-mail do dowolnej osoby w szkole lub poza nią. Formularze mogą być anonimowe lub takie, w których będą wymagane imiona i nazwiska. Kolejne opcje obejmują ustawianie daty rozpoczęcia i zakończenia badania. W celu dodatkowej analizy lub oceny warto eksportować wyniki quizów do programu Excel. Warto dodać, że Microsoft Forms ma wbudowany czytnik immersyjny z lektorem, który przeczyta pytania, co pozwala nauczycielowi mieć pewność, że ankieta dotrze do wszystkich uczniów, również tych ze SPE.
FORMATIVES
Kolejną stroną, która nauczyciel może wykorzystać do ewaluacji, jest aplikacja webowa Formatives (https://goformative.com/). Umożliwia ona nauczycielom tworzenie zadań, dostarczanie ich uczniom, otrzymywanie wyników i dostarczanie zindywidualizowanych informacji zwrotnych w czasie rzeczywistym. Nauczyciele mogą używać platformy do tworzenia nowych zadań lub mogą przesyłać istniejące wcześniej dokumenty i przekształcać je w zadania elektroniczne. Do pytań można dodać tekst, dźwięk, obrazy, wideo, białe tablice, arkusze robocze i inne typy plików, takie jak Dokumenty Google, Prezentacje, Arkusze i Formularze.
Konta są bezpłatne dla nauczycieli i uczniów. Uczniowie mogą korzystać z dowolnego urządzenia podłączonego do internetu do wykonywania zadań, a ich odpowiedzi są natychmiast wysyłane do nauczyciela. Nauczyciele mogą oceniać zadania ręcznie lub automatycznie, a następnie wysyłać uczniom zindywidualizowany komentarz. Pulpit nauczyciela zapewnia również analizy w czasie rzeczywistym, ponieważ wszystko w Formative jest co sekundę automatycznie zapisywane, dzięki czemu uczniowie mogą logować się i wylogowywać tyle razy, ile chcą, a ich postępy zostaną zapisane.
POLL EVERYWHERE
To kolejna propozycja, która z pewnością ułatwi pracę nauczycielom. Jest to narzędzie online, które umożliwia przeprowadzanie ankiety w czasie rzeczywistym oraz pozwala uczniom na swobodne dzielenie się swoimi opiniami czy pomysłami.
Dzięki opcji darmowego konta utworzone przez nauczyciela ankiety mogą otrzymać do 40 głosów. Użytkownicy mogą łatwo generować ankiety, składające się z jednego pytania lub serii pytań z wieloma różnymi opcjami odpowiedzi, takimi jak:
- wielokrotny wybór – uczniowie wybierają odpowiedzi spośród podanych przez nauczyciela opcji. Można także przesyłać obrazy, które służą jako opcje odpowiedzi;
- pytania otwarte – uczniowie odpowiadają w dowolny sposób. Otwarte odpowiedzi mogą być wyświetlane na trzy sposoby (pasek, ściana tekstowa lub grupa). Można zarządzać odpowiedziami, zanim zostaną one pokazane klasie;
- pytania i odpowiedzi – uczniowie zgłaszają pomysły lub pytania. Następnie mogą na nie anonimowo zagłosować;
- ranking – uczniowie oceniają dostępne opcje odpowiedzi. Wyniki są wyświetlane w postaci wykresu słupkowego;
- obrazy, które można kliknąć – uczniowie klikają w dowolnym miejscu obraz, aby odpowiedzieć na pytanie.
Uczniowie mogą wysyłać wiadomości tekstowe, głosować online za pomocą smartfona, tabletu, laptopa lub komputera. Każda ankieta ma unikalny adres URL, który należy udostępniać. Można skopiować ten adres URL bezpośrednio z pola adresu przeglądarki internetowej, aby wysłać pytania do swoich uczniów czy współpracowników. Należy pamiętać o aktywowaniu ankiety. Zarówno pytanie, jak i odpowiedzi uczniów są wyświetlane na żywo, aby wszyscy mogli je zobaczyć.
Każdy nauczyciel musi ewaluować swoją pracę, nie ma od tego odwrotu. Należy mieć świadomość tego, czy podejmowane działania są skuteczne i przynoszą zamierzone efekty. Informacja zwrotna od uczniów może być naprawdę pomocna, dając nauczycielom szansę na samoświadomość i stosowanie takich strategii, które są nie tylko efektywne, ale również ciekawe i zwiększające ich zaangażowanie. Jednym słowem, ewaluacja pozwoli nauczycielowi lepiej wykonywać swoją pracę. Zaprezentowane w artykule narzędzia pomogą w takich działaniach. Szczególnie w czasach pandemii warto zainteresować się tymi nowoczesnymi rozwiązaniami, bowi em w dobie edukacji zdalnej może być to jedyny sposób na uzyskanie informacji zwrotnej od swojej klasy. Nowoczesne technologie warto więc potraktować jako sprzymierzeńca, a nie wroga, i czerpać jak najwięcej z tego, co zupełnie za darmo oferuje nam internet.
