Jak budować swoją odporność psychiczną?

Rezyliencja – czym jest?

Resilience, czyli składowa odporności psychicznej, czasem nazywana jest psychologiczną elastycznością. To „umiejętność radzenia sobie z przeciwnościami i stawiania czoła wyzwaniom na drodze do wykorzystania pojawiających się możliwości” (Hanson, 2018). Sama w sobie jest bardziej umiejętnością niż cechą, co sprawia, że mamy na nią wpływ. Jest ona kluczem do radzenia sobie z trudnymi sytuacjami i doświadczeniami, które wywołują cierpienie. W książce Siła rezyliencji – Jak poradzić sobie ze stresem, traumą i przeciwnościami losu Glenn Schiraldi przekonuje nas, że każdy człowiek ma szansę tę szczególną umiejętność pielęgnować oraz budować, czasem zaczynając od absolutnych podstaw. Neil Sattin pięknie zdefiniował rezyliencję, pisząc, że w dużym skrócie jest to umiejętność ruszenia naprzód, gdy zmagamy się z czymś trudnym. Według Petera Levina, autora książki Trauma i pamięć. Mózg i ciało w poszukiwaniu autentycznej przeszłości, ludzki mózg posiada specjalne miejsce odpowiedzialne za wolę przetrwania w obliczu znaczących przeszkód i rezyliencja może mieć z tym rejonem potężny związek. Bez względu jednak na to, czy psychologiczna elastyczność jest wynikiem budowy mózgu czy raczej systemem wyuczonych zachowań, posiadanych przekonań i zgromadzonych doświadczeń, najważniejsze jest to, że każdy z nas, wkładając odpowiedni wysiłek, może własną elastyczność wzmacniać. Dzięki niej właśnie jako ludzie potrafimy przezwyciężać różne kryzysy, od tych rozwojowych pięknie opisanych przez Erika H. Eriksona, aż po kryzysy sytua-
cyjne, społeczne, zdrowotne lub związane ze zdarzeniami losowymi. 

Siedem filarów odporności psychicznej 

Według Michaline Rampe, autorki książki Odporność psychiczna, istnieje siedem filarów odporności psychicznej: 

• Optymizm – dyspozycyjny optymizm, to gotowość do budowania pozytywnych scenariuszy dotyczących przyszłości. Można go ćwiczyć, pracując nad rozpoznawaniem negatywnych myśli i podważaniem ich prawdziwości.
• Akceptacja – to postawa związana z gotowością przyjmowania rzeczywistości, takiej jaką jest, bez rozpamiętywania i analizowania innych możliwych scenariuszy przebiegu zdarzeń.
• Nastawienie się na osiągnięcie celu – koncentracja na celach, które są konkretne, mierzalne i realne do osiągnięcia.
• Umiejętność porzucenia roli ofiary – porzucenie roli ofiary wiąże się ze zmianą poczucia krzywdy w poczucie odpowiedzialności, oraz uruchomienia poczucia sprawczości i kontroli nad własnym życiem. Zrób listę rzeczy, na które masz wpływ, i szukaj sposobów ich realizacji, a nie powodów do ich zarzucania.
• Uświadomienie sobie odpowiedzialności – wiąże się z poprzednim punktem. Wymaga wzięcia odpowiedzialności za jakość własnej przyszłości, swoje emocje i sposób przeżywania świata.
• Budowa...